Nghe tiếng chim hót thật thư giãn, bạn biết đằng sau đó là cả 1 quá trình phức tạp không?

Mỗi buổi sáng, những chú chim ríu rít và hót vang bên ngoài cửa sổ và vườn cây của bạn. Những bản hòa tấu âm thanh được tạo nên những những kêu sắc bén của những chú chim chào mào, tiếng gáy khắc nghiệt của những con quạ, hay tiếng véo von của con chim bồ câu. Bên ngoài các thành phố, bạn còn có thể nghe thấy tiếng kêu rên rỉ của một con công hoặc thậm chí là tiếng kêu của một con chim sả rừng.

Vào khoảng tháng 5 đến tháng 7, bạn có thể may mắn nghe thấy những tiếng con quạ non đòi mẹ cho thức ăn. Tại sao những cách gọi này lại thay đổi, và các loài chim kêu để làm gì? Làm thế nào mà các loài chim có thể tạo ra những âm thanh hấp dẫn và thú vị như vậy?​

Chim sả rừng Ấn Độ​

Syrinx là bộ phận quan trọng giúp chim phát ra tiếng hót?​

Tất cả các loài chim đều có thể hot. Tiếng chim hót có thể bắt nguồn từ 66 đến 69 triệu năm trước vào kỷ Phấn trắng. Tổ tiên của các loài chim thời hiện đại, có thể là khủng long, cho thấy bằng chứng về việc chúng có thể tạo ra tiếng hót như chim. Con người và các loài động vật có vú khác có thanh quản, còn được gọi là dây thanh âm.

Thanh quản là một ống rỗng nối cổ họng (hầu) với hệ thống hô hấp. Nó nằm phía trên nhánh dẫn đến phổi, cho phép chúng ta nói và sử dụng giọng nói của mình. Các loài chim cũng có thanh quản, nhưng không giống như động vật có vú, nó không chịu trách nhiệm phát ra âm thanh, bộ phận của chúng được gọi là syrinx.

Syrinx ở vị trí thấp hơn nhiều trong hệ thống hô hấp của gia cầm, ở một nhánh trước phổi. Các cơ ở bên trái và bên phải của syrinx có thể di chuyển độc lập, tạo ra hai âm thanh riêng biệt. Những âm thanh khác nhau mà loài chim phát ra sử dụng tính năng này một cách tuyệt vời, giống một cây đàn organ tạo ra sự hòa hợp hai nhạc cụ với hai cao độ và âm lượng khác nhau.
​

Syrinx được cho là một “sự đổi mới quan trọng” trong quá trình tiến hóa của các loài chim. Sau hóa thạch đầu tiên của syrinx, các loài chim nhanh chóng đa dạng hóa, hình thành hàng nghìn hàng nghìn loài trong suốt hàng triệu năm.​

Loài chim đã học hót như thế nào?​

Không phải tất cả các loài chim đều nói những ngôn ngữ giống nhau, hoặc thậm chí tương tự nhau. Một số loài sở hữu các "tiết mục" gồm hàng chục bài hát phức tạp, dài hàng phút. Các loài khác chỉ có một số ít những bài hát ngắn. Điều này sẽ ảnh hưởng đến thời gian những con chim non của một loài học được toàn bộ những tiết mục của cha mẹ chúng. Sự phát triển tiếng hót của loài chim ở tất cả các loài được chia thành ba giai đoạn: kích thích giác quan, cảm giác và giai đoạn kết tinh. Việc trả lời câu hỏi làm thế nào mà các loài chim học hót cũng tương tự quá trình tìm hiểu cách trẻ em học và nói ngôn ngữ.

Trong giai đoạn cảm nhận, chim non (đặc biệt là chim trống) lắng nghe càng nhiều con chim hót, học cách hót của những con chim trưởng thành. Điều này tương tự trẻ bập bẹ và phát ra tiếng động khi học nói. Trong giai đoạn cảm nhận, chúng thử các bài hát và tiếng gọi giữa các con chim, chơi với chúng và xem chúng khớp với nhau như thế nào. Cuối cùng, các bài hát và các tiết mục này được thiết lập trong giai đoạn kết tinh, cho phép các loài chim "nói" hoàn thiện hơn. ​

Chim ưng vằn Sunda​

Một số loài chim, như chim sẻ vằn, chỉ học một lần trong đời, với một giai đoạn kích thích giác quan duy nhất. Các loài chim khác, như chim hoàng yến, học hỏi trong suốt cuộc đời của chúng, đi qua ba giai đoạn khi cần thiết. ​

Tiếng hót là bản chất hay là sự nuôi dưỡng?​

Tiếng hót của loài chim có phải là thứ mà loài chim được học, hay là bẩm sinh được phát ra khi đến giai đoạn trưởng thành? Các loài chim sống trong môi trường cách ly chỉ có con người cũng rất khác bởi các thành viên khác trong loài của chúng - ngắn, cứng nhắc và bất thường. Chúng cũng có một số khả năng bẩm sinh để nhận ra tiếng gọi từ đồng loại, nhưng chúng vẫn không học được tiếng hót của các loài chim khác.

Môi trường sống của chúng cũng rất quan trọng. Những tiếng hót của chim, chẳng hạn như chim sẻ gáy trắng, dường như có những biến thể theo vùng. Những con chim biệt lập nghe được các bài hát từ một phương ngữ sẽ kết hợp chúng vào các bài hát của riêng chúng, ngay cả khi chúng đến từ một vùng khác. ​

Chim sẻ trắng, có nguồn gốc từ Bắc Mỹ ​

Các nhà nghiên cứu cũng đã tìm hiểu sâu hơn vào não chim và cô lập các vùng khác nhau chịu trách nhiệm kiểm soát một số khía cạnh của tiếng hót của chim. Để hót được, chim cần có bộ não khỏe mạnh và sự hòa đồng với các thành viên trong loài của chúng, nhưng tại sao khả năng hót lại giúp chim có lợi thế về thể lực như vậy?​

Chim hót để làm gì?​

Hót là một công việc phức tạp đòi hỏi sự tham gia của một cơ quan riêng biệt, sự hoạt động của các vùng não riêng và một thời gian học tập lâu dài. Tất cả những điều này đều tốn năng lượng, nhưng tại sao điều này lại tạo ra một lợi thế có chọn lọc? Tại sao quá trình tiến hóa lại ưu tiên tiếng hót của loài chim?

Một sự thích nghi của tiếng hót loài chim là tiếng kêu báo động. Các loài như cú Pygmy, Drongos và American Robins kiếm ăn theo nhóm, chúng sẽ hót và kêu khi những kẻ săn mồi lớn hơn vây quanh để cả đàn có thể chạy thoát. Người ta cho rằng các cuộc gọi báo động thậm chí còn gợi lên hình ảnh trực quan của những kẻ săn mồi cụ thể cho những con chim nghe thấy chúng.
​

Các vùng khác nhau của não chim liên quan đến việc học và phát triển giọng hót​

Các loài chim xã hội cũng sử dụng tiếng gọi để giao tiếp với nhau. Chim bìm bịp, quạ và chim bồ câu giao tiếp rộng rãi thông qua các cuộc gọi. Chim bạc má Nhật Bản dường như có cú pháp riêng trong tiếng gọi, minh chứng là khi một tiếng hot không theo thư tự, các thành viên trong loài của chúng không phản hồi. Việc giao tiếp tốt hơn cũng đồng nghĩa với chia sẻ tài nguyên tốt hơn, tránh động vật ăn thịt và sức khỏe chung của cộng đồng.

Nhiều loài chim được cho là hót để kiếm bạn tình, chim mái chọn những con trống có giọng hót dài hơn, trau chuốt hơn. Ý tưởng cho rằng đây là phản ánh sự phù hợp của người bạn đời đã được Darwin đề xuất hàng trăm năm trước, nhưng bằng chứng mới chỉ xuất hiện gần đây.

Những con chim có tiết tấu lớn hơn được cho là đã ăn nhiều hơn khi còn trẻ, với năng lượng dư thừa không chỉ để phát triển, mà còn cho những con chim non dành để gọi và học hót. Dường như cũng có những mối tương quan giữa độ phức tạp của bài hát và sức khỏe miễn dịch của những tiếng chim hót. ​

Chim bạc má Nhật Bản​

Sự đổi mới quan trọng của syrinx là thứ cho phép các loài chim đa dạng hóa và chiếm lĩnh nhiều môi trường sống ngày nay. Các loài chim khác nhau thì cách học tiếng hót của chúng cũng khác nhau, nhưng tất cả chúng đều cần các thành viên trong loài của chúng dạy cho chúng cách thức để thực hiện điều đó.

Bất kể tính chất phức tạp và tốn nhiều năng lượng của giọng hót loài chim, nó vẫn mang đến nhiều lợi thế cho các loài chim. Nó giúp chim mái chọn bạn tình tốt hơn, dẫn đến sự cải thiện tổng thể về thể lực của quần thể chim. Tiếng chim hót là một hiện tượng phổ biến, và với nhiều thập kỷ nghiên cứu, chúng ta đã bắt đầu khám phá ra cách thức và lý do tại sao xu hướng này lại quan trọng đến vậy đối với sự tồn tại của loài chim.
​

Nguồn scienceabc​